^{เรียบเรียงโดย จิราพร เณรธรณี}

          สื่อออนไลน์ทุกรูปแบบทั้งที่เป็น ภาพ วิดีโอ ส่งผลกระทบต่อชีวิตของคนในสังคมปัจจุบันเป็นอย่างมาก เด็กที่เติบโตมาใน “เจนเนอเรชั่นอัลฟ่า” คือ กลุ่มที่เกิดตั้งแต่ปี พ.ศ. 2553 ขึ้นไป เด็กกลุ่มนี้เกิดมาพร้อมกับเทคโนโลยีที่ล้ำสมัย ทำให้พวกเขามีพัฒนาการการเรียนรู้ที่รวดเร็ว และมีสื่อออนไลน์จำนวนมากเป็นแหล่งเรียนรู้ สถานการณ์ดังกล่าว ส่งผลต่อกระบวนการเรียนรู้ทั้งทางอารมณ์ และพฤติกรรมที่ส่งผลต่อสังคมไทย

          การทดลองตามทฤษฎีการเรียนรู้ทางสังคมของ Bandura คือ การทดลองตุ๊กตา Bobo ทฤษฎีนี้เป็นการทดลองให้เห็นว่า การเรียนรู้จากการสังเกตตามต้นแบบที่ได้กำหนดไว้ มีผลต่อพฤติกรรมการเรียนรู้ของเด็กหรือไม่ โดยมีขั้นตอนการทดลอง ดังนี้
1. แบ่งเด็กเป็น 3 กลุ่ม กลุ่มละเท่า ๆ กัน โดยกำหนดกลุ่มทดลอง 2 กลุ่ม และกลุ่มควบคุม 1 กลุ่ม
2. ฉายคลิปที่แสดงให้เห็นการใช้ความรุนแรงให้เด็กดู
3. ให้กลุ่มทดลองกลุ่มที่ 1 ดูคลิปที่มีการแสดงพฤติกรรมก้าวร้าว เช่น ชก ต่อยตุ๊กตา Bobo
4. ให้กลุ่มทดลองกลุ่มที่ 2 ดูคลิปที่มีการเล่น หรือจับตุ๊กตา Bobo อย่างเบา ๆ
5. กลุ่มควบคุมจะไม่ได้ดูคลิปอะไรเลย
6. เด็กแต่ละกลุ่มจะเข้าไปในห้องที่มีตุ๊กตาวางอยู่ทีละคน
7. จากนั้นผู้ทดลองสังเกตและบันทึกพฤติกรรมเด็กจากกล้องวงจรปิดในห้อง

ผลการทดลอง
1. เด็กกลุ่มที่ 1 แสดงพฤติกรรมก้าวร้าวใส่ตุ๊กตา เช่น ใช้ค้อนตี
2. เด็กกลุ่มที่ 2 ไม่ได้แสดงพฤติกรรมที่ก้าวร้าวออกมา
3. เด็กกลุ่มที่ 3 ไม่แสดงพฤติกรรมก้าวร้าวออกมา

          อย่างไรก็ตาม หลังจากการทดลองนี้ เด็กทั้ง 3 กลุ่มจะต้องได้รับการเยียวยาทางด้านจิตใจ เพื่อไม่ให้เป็นผลเสียต่อพฤติกรรมเด็กในอนาคต การทดลองนี้มีการวิพากษ์วิจารณ์เรื่องการแสดงพฤติกรรมก้าวร้าวต่อหน้าเด็ก จึงอาจไม่เหมาะสมหากจะเลียนแบบ เพราะวัตถุประสงค์ของการทดลองเป็นไปเพื่อการศึกษาค้นคว้าในช่วงเวลานั้นเท่านั้น

          จากการทดลองดังกล่าว ทำให้เราเข้าใจได้ว่าพฤติกรรมการเรียนรู้ของเด็ก เกิดจากการสังเกตสิ่งแวดล้อมรอบตัว ทั้งนี้รวมถึงสื่อออนไลน์ที่ใกล้ชิด และเป็นแหล่งเรียนรู้ของพวกเขา โดยเฉพาะสื่อในปัจจุบันที่ส่วนใหญ่มีเนื้อหาที่รุนแรง ครูและผู้ปกครอง ต้องให้ความสำคัญกับการดูแลใกล้ชิด และควรเลือกสื่อให้เหมาะสมกับอายุและการเรียนรู้ของเด็ก การดูแลเอาใจใส่ใกล้ชิด สร้างความผูกพันและทักษะด้านอารมณ์และสังคมแก่เด็กเจนอัลฟ่า จะช่วยสร้างสรรค์และลดทอนปัญหาสังคมในอนาคต อย่ารอให้ถึงวันที่เขาพูดว่า “ฉันไม่ผิด เพราะก็เรียนรู้จากสื่อออนไลน์แบบนี้มาตลอดชีวิต”อย่านะคะ อย่านะคะ

<sup>แหล่งอ้างอิง
การทดลองตุ๊กตา Bobo. (ม.ป.ป.). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://th.reoveme.com/ [สืบค้นเมื่อ 6 มีนาคม 2564]

เพ็ญสินี ธิติธรรมรักษา. (2562). [ออนไลน์]. ให้ลูกร่วมทุกข์สุข เรียนวิชาผิดหวัง รับมือเด็ก เจนอัลฟ่าด้วยพลังบวก. เข้าถึงได้จาก https://thepotential.org/social-issues/alpha-generation-treat/ [สืบค้นเมื่อ 6 มีนาคม 2564]</sup>